O
- Oax.
- Oaxaca - skrót stosowany np. w wykazie nasion ze stanowisk naturalnych
- Oaxaca
- st. w płd Meksyku nad O.Spokojnym, w g. Sierra Madre Płd.
- Obcopylność
- (allogamia) właściwość roślin polegająca na zapylaniu znamion słupka jednego kwiatu pyłkiem pochodzącym z kwiatu innego osobnika tego samego gatunku
- Obcosiewność
- (allochoria) sposoby rozsiewania roślin oparte na siłach pochodzących spoza rośliny, przy udziale: wiatru (anemosporia), wody (hydrochoria), sił grawitacji (barochoria), zwierząt (zoochoria), człowieka (antropochoria) itp.
- Obielmo
- (perysperm) tkanka spichrzowa nasion otaczająca bielmo (endosperm) w nasionach roślin okrytonasiennych, niekiedy jest w nasionach jedyną tkanką spichrzową (u kaktusów często wcale nie występuje)
- Obupłciowe kwiaty
- (Hermaphroditae) posiadające organy płciowe męskie (pręciki) i żeńskie (słupek, słupki) w tym samym kwiecie
- Ochrona gatunkowa roślin
- p. CITIES
- Octaploid
- organizm roślinny lub zwierzęcy zawierający 8 zespołów chromosomów (genomów) - 88 chromosomy, np. Opuntia ficus-indica, Opuntia pinkavae
- Odmiana
- (varietas, var., v.) najniższa jednostka w systematyce organizmów, tłumaczy różnice morfologiczne, na ogół drugorzędne, między różnymi populacjami tego samego gatunku; różnice te muszą być dziedziczne (wyższy ranga niż forma, niższa niż podgatunek)
p. sytematyka roślin
- Odmiana typowa
- (p. typ) to typowa roślina danego gatunku (podgatunku) np. Opuntia phaeacantha v. phaeacantha, oznacza odmianę typową dla gatunku O.phaeacantha i oznacza jednocześnie, że istnieją inne odmiany tego gatunku (arizonica, camanchica, laevis itd.). Nazwa Opuntia phaeacantha odnosi się wtedy do całego gatunek wraz z odmianami, chociaż potocznie kojarzona jest tylko z odmianą typową.
Dawno temu dla odmiany typowej stosowano też określenie łacińskie (typicus - typowy)
np. Lophophora williamsii v typica, Echinocactus gibbosus v. typicus
- Odmiana uprawna
- (kultywar, cultivar, c.v.) najniższy rangą takson roślinny, mofrologicznie wyrównana populacja roślin o podobnych właściwościach uzyskana w wyniku hodowli (selekcja, krzyżowanie). Często rośliny takie nie mają zdolności generatywnego przekazywania swych cech i do uprawy bywają wprowadzane przez rozmnażanie wegetatywne. Cechy muszą odpowiadać uznanym standardom, p. ICNCP
- Okaz zielnikowy
- p. typ
- Okienko
- (mikropyle, micropyle) mały otwór między osłonkami zalążka roślin okrytonasiennych przez który łagiewka pyłkowa z zapładniającymi wrasta do wnętrza zalążka, okienko jest widoczne na łupinie dojrzałego nasienia, w początkach kiełkowania przez okienko dostaje się do wnętrz nasienia woda
- Oklahoma
- stan w środkowej części USA, powierzchnia głównie wyżynna
- Okolnica
- (perycykl), warstwa komórek miękiszowych między śródskórnią a tkankami przewodzącymi korzenia (łodygi), zewnętrzna warstwa walca osiowego
- Okółek
- koliste ustawienie na jednym poziomie bocznych organów roślin - kwiatów, liści, gałęzi itp.
- Okółek gardzielowy
- (hymen) charakterystyczna budowa kwiatów, w których nitki pręcików układają się wokół gardzieli (wyst. u rodzaju Lobivia)
- Okrytozalążkowe (okrytonasienne)
- (Angiospermae, ob. Magnoliphytina) podgromada roślin nasiennych, w których zalążki zamknięte są przez owocolistki w zalążni słupka i po zapłodnieniu przekształcają się w nasiona, a zalążnia przekształca się w owoc; dzielą się na dwie klasy: dwuliścienne i jednoliścienne
- Oktaploid
- p. octaploid
- Okwiat
- (peryanth) zewnętrzne płonne elementy kwiatu, nie biorące bezpośredniego udziału w rozmnażaniu, występujące w kwiatach roślin okrytonasiennych; rozróżniamy okwiat niezróżnicowany (o.pojedynczy) zbudowany z kielicha i korony oraz okwiat niezróżnicowany (o.podwójny), zbudowany działek kielicha ułożonych w jednym okółku,
p. także kwiaty kaktusów
- Ontogenetyczny rozwój
- rozwój osobniczy, stopniowy rozwój organizmu obejmujący wszystkie zmiany zachodzące w nim od chwili powstania aż do śmierci (powstanie zygoty, nasienia, kiełkowanie, rozwój wegetatywny, generatywny i starzenie się)
- Onzuka Rampo
- wyhodowana przez japończyków forma Astrophytum myriostigma wyróżniająca się gęstymi i dużymi kłaczkami
- Oparzenia
- zmiany powstające na skutek zbyt silnego nasłonecznienia (nieprzygotowanych roślin - np. wiosną), pędy początkowo czerwienieją, później pokrywają się białawymi, zapadniętymi, szeroko rozlanymi plamami
- op.cit., op.c.
- skróty od opere citato (w cytowanym dziele) - stosujemy gdy powołujemy się na wcześniej cytowany dzieło (artykuł, książkę)
- Opis botaniczny
- opis wykonywany jest po łacinie zgodnie z ustalonymi zasadami (Międzynarodowy Kodeks Nomenklatury Botanicznej), opis botaniczny nowego taksony powinien wyliczać różnice pomiędzy nim a roślinami podobnymi już opisanymi, do opisu powinny być dołączone rysunki uwydatniające szczegóły budowy roślin (w przypadku kaktusów np. obejmuje następujące części: korpus, areole, ciernie, dokładny opis kwiatu, owoce, nasiona, występowanie, miejsce przechowywania holotypu i inne - np. cefalium). Aby nazwa była ważna żadnego z istotnych elementów opisu nie można pominąć., p. także typ
- Oregon
- stan w płn.-zach. części USA nad Oceanem Spokojnym, powierzchnia wyżynna i górzysta
- Organelle komórkowe
- struktury cytoplazmatyczne komórek roślinnych i zwierzęcych związane z określonymi funkcjami, np. jądro komorkowe, mitochondria, plastydy, wakuola, rybosomy itp.
- Ornitochoria
- jeden z typów zwierzęcosiewności polegający na rozsiewaniu owoców i nasion przez ptaki, bezpośrednio - gdy przenoszą je na powierzchni piór lub przez zjadanie owoców i wydalanie nie strawionych nasion z kałem
- Ornitogamia
- jeden z typów zwierzęcopylności, zapylanie kwiatów za pośrednictwem ptaków (np. kolibrów - Amazilla cinnamomea)
w Cactaceae spotykane np. w rodz.: Aporocactus, Cleistocactus, Denmoza, Lobivia, Loxanthocereus, Matucana, Nopalea
- Ort. cons.
- skrót od orthographia conservanda - pisownia która ma być zachowana z pominięciem zasady pierwszeństwa
- Oruro
- dept. w zach. Boliwii, położony na płaskowyżu pomiędzy wsch. i zach. pasmem Andów
- Osadka
- (chalaza) podstawa zalążka na której osadzone są pozostałe jego części osłonka zalążka i ośrodek zalążka
- Osłonka zalążka
- (integument) zewnętrzna część zalążka, okrywająca ośrodek zalążka, podczas dojrzewania nasienia przekształca się w łupinę nasienną
- Osmofory
- gruczołki wydzielające substancje zapachowe
- Osnówka
- (aryllus) tkanka mięsista (zazwyczaj barwna) okrywająca częściowo lub całkowicie łupinę nasienną nasion niektórych roślin
- Osobniczy rozwój
- p. ontogenetyczny rozwój
- Ośrodek zalążka
- (nucellus) wewnętrzna część zalążka
- Ovalium (ovalum)
- p. zalążek nasienia
- Ovarium
- zalążnia
- Owadobójcze środki
- p. środki owadobójcze
- Owadopylność
- (entomogamia) przenoszenie pyłku na znamię słupka za pośrednictwem owadów (jest to najczęściej spotykany sposób zapylania)
- Owoc
- organ roślin okrytonasiennych, powstający najczęściej z zalążni słupka kwiatowego (czasami także z płonnych elementów kwiatu zrastających się z zalążnią), osłaniający nasiona i ułatwiający ich rozsiewanie. Składa się z owocni i nasion umieszczonych w jednej lub kilku komorach nasiennych
- Owoce kaktusów
- są to zwykle jagody różnego kształtu, koloru i wielkości, nagie, pokryte cierniami, łuskami lub owłosione, po dojrzeniu zamknięte lub rozpadające się, zasychające lub rozpływające się. Niekiedy tworzą się wewnątrz pędów i dopiero po dojrzeniu wydostają się na zewnątrz (Mammillaria, Melocactus i inne)
- Owoce jadalne kaktusów
- owoce zbierane z dziko rosnących roślin lub plantacji hodowlanych następujących roślin: Opuntia ficus-indica, O.amyclaea, O.streptacantha, O.megacantha, O.inermis, Stenocactus griseus, S.queretaronis, S.griseus, S.stellatus, Carnegia gigantea, Escontria chiotilla, Myrtillocactus geometrizans, Pachycereus pringlii, P.pecten-aboriginum, Selenicereus megalanthus, Hylocereus undatus; nazwy miejscowe tych owoców to: tuna, pitaya (pitahaya), jiotilla (geotilla), garambullo, cardon
- Owocnia
- (perykarp) ściana owocu, sucha lub mięsista zewnętrzna część owocu roślin powstała ze ścianek zalążni słupka kwiatowego (owocnia właściwa) lub rozwijająca się z płonnych elementów kwiatu (owocnia rzekoma)
- Owocolistki
- (carpellae) u roślin okrytonasiennych, części składowe słupka kwiatowego, które zrośnięte ze sobą brzegami, tworzą komorę zalążni w której osadzone są zalążki