G

Galapagos

grupa wulkanicznych wysp na Oceanie Spokojnym (terytorium Ekwadoru) główne wyspy: Isabela, Santa Cruz, Fernandina. Występują tu takie endemity jak: Brachycereus nesioticus, Jasminocereus sp., Opuntia galapageia i jej odmiany

Gałązki prymarne

(gałązki wyrastające ze zgrubiałej części pędu - kaudeksu) roślin kaudeksowych

Gałęziak

przekształcona łodyga (zielony spłaszczony pęd) podobna do liści, choć zwykle sztywniejsza i lepiej zabezpieczona przed utratą wody. Pełni funkcje fotosyntetyczne u roślin u których liście uległy redukcji. Wyróżnia się platykladia, fyllokladia i kladodia

Gamety

komórki służące do rozmnażania płciowego z reguły o liczbie chromosomów zredukowanej do połowy w stosunku do pozostałych komórek; do rozwoju nowego osobnika stają się zdolne dopiero po połączeniu się dwóch komórek (męskiej i żeńskiej) w jedną komórkę - zygotę. U roślin okrytonasiennych komórki męskie przenoszone są za pośrednictwem łagiewki pyłkowej

Garambullos

jadalne owoce Myrtillocactus geometrizans sprzedawane na targowiskach w Meksyku

Garbniki

grupa barwnych związków występujących w postaci koloidów w wakuolach (sporadycznie w ścianach komórkowych). Stosowane w przemyśle garbarskim, ziołolecznictwie

Gardziel

ujście rurki korony zrosłokwiatowej lub kielicha zrosłokwiatowego kwiatu (p. korona, kielich)

Garua

gęsta mgła, charakterystyczna dla wybrzeży Peru i Boliwii (szczególnie w zimie); przy całkowitym braku opadów, wilgotność wzrasta do 90-98%, p. także wegetacja mgielna

Gatunek (species, sp.)

podstawowa jednostka w systematyce organizmów; zbiór okazów rodzicielskich podobnych do siebie żyjących w określonym środowisku naturalnym danej strefy geograficznej; przez podobieństwo rozumieć należy nie tylko cechy zewnętrzne (kształt, kolor, żebra, ciernie itp.), lecz także zdolność do wzajemnego zapylania, wydawania nasion i przekazywania identycznych cech potomstwu; od osobników innych gatunków różnią się morfologią, fizjologią i z reguły nie krzyżują się z nimi; podobne gatunki grupowane są w rodzaje p. binominalna nomenklatura, diagnoza gatunkowa

Gatunki ...

p. allochtoniczne, allopatryczne, autochtoniczne, efemeryczne, eurytermiczne, eurytopowe, stenotermiczne, stenotopowe, sympatryczne,

Gen

podstawowa jednostka dziedziczenia związana z przekazywaniem cech dziedzicznych organizmu, geny ułożone są liniowo i mają określone stałe miejsce w chromosomach jądra komórkowego

gen.

skrót od genus - rodzaj

gen.emend.

skrót od genus emendatum - rodzaj poprawiony, p. emend.

gen.hybr.

skrót od genus hybridum (rodzaj mieszaniec)
np. Neobinghamia Backeberg gen.hybr. - opisana przez Backeberga jako rodzaj, okazała się naturalnym hybrydem Haageocereus x Espostoa [obecnie Haagespostoa]

gen.nov.

skrót od genus novum, nowy (po raz pierwszy opisany) rodzaj, skrót dodawany po nazwie rodzaju dla podkreślenia, że jest to rodzaj nowo utworzony, np. Echinocereus gen.nov. Engelmann 1948 (dla utworzonego w 1948 r. przez Georga Engelmanna rodzaju Echinocereus)

Generatywne organy roślin

(płciowe organy roślin) organy wytwarzające komórki płciowe, u roślin nasiennych są to pręciki kwiatowe i zalążki w słupku

Generatywne rozmnażanie

(rozmnażanie płciowe) rozmnażanie przez połączenie dwu komórek rozrodczych (gamet), w wyniku procesu zapłodnienia powstaje zygota, która rozwija się w młodą roślinę potomną (zarodek) rzadziej partenogeneza. Potocznie rozmnażanie z nasion

Generatywny

związany z rozmnażaniem płciowym

Genetyka

nauka o dziedziczności

Genom

podstawowy haploidalny (pojedynczy) zespół chromosomów jądra komórkowego posiadający pojedynczy zestaw genów

Genotyp

zespół wszystkich genów danego organizmu (skład genetyczny) warunkujący jego właściwości dziedziczne (opis botaniczny dorosłej rośliny)

Genus

p.rodzaj

Geofity

rośliny które przetrzymują nie sprzyjającą porę roku (np. suszę) ukryte w ziemi, np. Echinocereus pulchellus, Gymnocactus knuthianus, kaktusy z rodziny Puna (ob. Maihueniopsis

Geografia roślin

nauka zajmująca się rozmieszczeniem roślin i ich zbiorowisk

Geotilla

miejscowa nazwa Escontria chiotilla i jej owoców

Geotropizm

rodzaj tropizmu, kierunkowa reakcja organów rośliny na siłę ciężkości, wzrost korzenia ku środkowi Ziemi (geotropizm dodatni), wzrost łodyg w kierunku przeciwnym (geotropizm ujemny)

Gibberelliny

p. gibereliny

Gibereliny

grupa naturalnych hormonów roślinnych wywierających różnorodny wpływ na procesy fizjologiczne roślin, m.in zwiększają intensywność fotosyntezy, biorą udział w regulowaniu kiełkowania nasion, pobudzają syntezę i aktywność enzymów, stymulują wydłużanie się pędów itp. Stosowane są w celu przyspieszania kiełkowania i kwitnienia roślin (najaktywniejszy jest kwas giberelinowy)

Gilza

otoczka na cierniach niektórych cylindrycznych opuncji, np. Cylindropuntia tunicata

Glikozydy

złożone związki organiczne będące połączeniem prostych cukrów ze związkami niecukrowymi - aglikonami. Gromadzone są najczęściej w liściach, korzeniach, bulwach; nadają barwę płatkom kwiatów (aglikonem są tu antocyjany i flawony). Stosowane w lecznictwie

Glochidy

bardzo drobne ciernie (szczecinki) pokryte drobniutkimi harpunowatymi zadziorami o kruchej podstawie (bardzo łatwo odłamujące się), wyrastają z areol (występują tylko w podrodzinie Opuntioideae)

Główka pręcika

górna część pręcika, złożona jest z dwu pylników

Goias

stan w środkowej Brazyli, na Wyżynie Brazyliskiej

GÖK

Gesellschaft Österreichicher Kakteenfreunde - Austriackie Towarzystwo Miłośników Kaktusów

Goździkowate

(Caryophyllidae) p. bezpłatkowce, p. systematyka

Goździkowce

(Caryophyllales) p. śródłożne, p. systematyka

Górny kwiat

(kwiata epigynyczny), kwiat w którym pręciki i elementy okwiatu wyrastają powyżej zalążni słupka

Górnosłupkowy kwiat

p. dolny kwiat

Gran Chaco

kraina geograficzna w Ameryce Południowej, na wschód od Andów, w Argentynie, Brazyli, Paragwaju, Boliwii, płn.-zach. część niziny La Platy, suche lasy, kolczaste zarośla, sucha sawanna, w dolinach rzek bagna, obszar o dł. 1500 i szer. 500 km., dzieli się na Chaco Boreal, Chaco Central i Chaco Austral

Great Basin

p. Wielka Kotlina

Grenada

państwo w Ameryce Środkowej (w archipelagu Małych Antyli) w basenie M.Karaibskiego, obejmuje Grenadę i część wysp Grenadyny

Griffel

p. szyjka słupka kwiatowego

Gromada

najwyższa w królestwie roślin jednostka systematyczna obejmująca blisko spokrewnione klasy roślin, p. systematyka kaktusów

Grubosze

p. sukulenty

Gruboszowate rośliny

p. sukulenty

Gruczoły

zewnętrzne struktury wydzielnicze o złożonej wielokomórkowej budowie, gruczołami są miodniki kwiatowe i pozakwiatowe

Grupa

jednostka pomocnicza w klasyfikacji roślin (niższa od sekcji), kilka gatunków z danego rodzaju wyróżniających się pewnymi cechami wspólnymi

Grzebieniaste formy

anormalna forma wzrostu rośliny spowodowana zaburzeniem stożka wzrostu na wierzchołku pędu (w miejsce jednego powstają zwielokrotnione, liniowo ułożone punkty wegetacyjne). Wynikiem są wydłużone spłaszczone pędy ułożone na kształt grzebieni, tworzące wachlarzowate i faliste zwoje. Nieznana jest przyczyna tworzenia form grzebieniastych. Na stanowiskach naturalnych dość powszechne jest tworzenie formy grzebieniastej przez starsze egzemplarze Espostoa ritteri

Grzyby, Grzybowe choroby

p. choroby grzybowe

Guanajuato

stan w śr. Meksyku na Mesie Centralnej

Guatemala

p. Gwatemala

Guerrero

stan w płd.-zach. Meksyku nad. O.Spokojnym

Gujana

państwo w Ameryce Południowej, powierzchnia na płn. i wsch. nizinna, na zach. i płd. wyżynno-górzysta, klimat równikowy wilgotny i podrównikowy wilgotny
wyst. Cereus hexagonus, Epiphyllum phyllanthus, Hylocereus scandens, Melocactus neryi, Melocactus smithii, Opuntia cochenillifera, Pereskia aculeata, Pilosocereus oligolepis, Rhipsalis baccifera, Selenicereus setaceus

Gujana Francuska

dept. zamorski Francji w Ameryce Południowej, większość powierzchni nizinna
wyst. Cereus hexagonus, Epiphyllum phyllanthus, Hylocereus lemaires, Pereskia aculeata, Rhipsalis baccifera, Selenicereus setaceus

Gujańska Wyżyna

wyżyna w Ameryce Południowej między Niziną Amazonki i Niziną Orinoko, wys. do 3014 m, roślinność sawannowa, lasy równikowe

Gwatemala

państwo w Ameryce Środkowej (od płn. graniczy z Meksykiem), powierzchnia w części śr. i płd. górzysta (liczne wulkany), na płn. nizinna; klimat równikowy wilgotny i podrównikowy wilgotny
wyst. Acanthocereus, Disocactus, Epiphyllum, Hylocereus, Mammillaria, Melocactus, Myrtillocactus, Opuntia, Pachycereus, Peniocereus, Pereskia, Pereskiopsis, Pilosocereus, Pseudorhipsalis, Rhipsalis, Selenicereus, Stenocereus, Weberocereus