E
- Easter cacti
- "kaktusy wielkanocne" - gatunki i hybrydy rodzaju Hatiora, ponieważ okres kwitnienia przypada wiosną, a czasami w okresie Wielkanocy
- Ecuador
- p. Ekwador
- ed.
- skrót od editio - wydanie, wydawca (książki)
- Edaficzne czynniki
- właściwości fizyczne, chemiczne i biotyczne gleby warunkujące życie, rozwój i rozmieszczenie organizmów glebowych
- Edafon
- ogół drobnych organizmów roślinnych i zwierzęcych żyjących w glebie wpływających na jej strukturę i żyzność
- Efemeroidy
- rodzaj pseudokserofitów, wieloletnie rośliny zielne zdolne do znoszenia okresowej suszy w postaci kłączy, cebul, bulw. (pędy nadziemne pojawiają się ponownie po opadach, kiedy to następuje szybki rozwój roślin), występują na stepach, półpustyniach i takich pustyniach, gdzie deszcze padają dość regularnie
- Efemerydy
- rodzaj pseudokserofitów, roczne rośliny zielne, zdolne do znoszenia suszy, przeżywając ten okres w postaci nasion. Cały cykl rozwojowy (kiełkowanie, wzrost, kwitnięcie, owocowanie) odbywają w krótkim okresie (kilka tygodni) sprzyjających warunków (np. opady). Nasiona zachowują żywotność przez wiele lat, mogą więc występować na obszarach o niereglarnych lub epizodycznych opadach
- Egzoderma
- p. skórnia
- Egzokarp
- zewnętrzna warstwa owocni
- Ekologia roślin
- nauka badająca wzajemne zależności między pojedynczymi gatunkami lub zbiorowiskami roślin a środowiskiem
- Ekosystem
- układ ekologiczny (fragment przyrody) obejmujący żywe organizmy oraz środowisko nieożywione (biocenoza i jej biotop) w którym zachodzi stała wymiana materii i przepływ energii, np. łąka, las, staw
- Ekwador
- (Ecuador) państwo w Ameryce Południowej, w części środkowej Andy, na wsch. i zach. niziny; klimat w Andach górski, chłodny na nizinach równikowy
wyst. Armatocereus, Borzicactus, Brachycereus, Cleistocactus, Disocactus, Echinopsis, Epiphyllum, Espostoa, Hylocereus, Melocactus, Monvillea, Opuntia, Pereskia, Pilocereus, Praecereus, Pseudorhipsalis, Rhipsalis, Selenicereus, Weberocereus
- em.
- p. emend.
- Embryo
- p. zarodek
- emend. (emendat.)
- skrót od emendavit (poprawił), emendatus (poprawiony, udoskonalony) - skrót stosowany gdy znacznie zmieniony jest zakres lub opis (rodzaju, gatunku itd.) jednak nowy opis oparty jest na tym samym typie, np. Mammillaria Haworth (1812) emend. D.R.Hunt (1977) - oznacza, że oryginalny opis i zakres Hawortha został znacznie zmieniony przez Hunta
podobnie Rhipsalis micrantha (HBK)DC emend. Barthlott 1974 (Cactus micranthus) HBK 1823
- Endemity
- gatunki roślin (lub inne jednostki systematyczne) występujące tylko na jednym ograniczonym i zwykle małym obszarze (niekiedy pojedynczym stanowisku) wskutek izolacji geograficznej lub zmiany warunków ekologicznych i w następstwie zawężania ich pierwotnego areału (np. na wyspach, w izolowanych dolinach czy szczytach górskich) np. kaktusy z wysp Galapagos (rodzaje Jasminocereus, Brachycereus, Opuntia galapageia) czy Geohintonia mexicana - odnaleziona na jednym wzgórzu w Meksyku
- Endokarp
- wewnętrzna warstwa owocni
- Endochoria
- p. endozoochoria
- Endoderma
- p. śródskórnia
- Endosperm (endospermia)
- p. bielmo
- Endozoochoria
- (endochoria) jeden z typów zwierzęcosiewności polegający na przenoszeniu owoców (nasion) w przewodzie pokarmowym zwierząt; często pobyt w przewodzie pokarmowym nie szkodzi nasionom a nawet działa stymulująco
- Entomogamia
- p. owadopylność
- Enzym
- białko, które występując w bardzo małych ilościach katalizuje i kontroluje przebieg reakcji chemicznych w metabolizmie
- Epiblema
- (rhizodermis, ryzoderma) powierzchniowa jednowarstwowa tkanka tworząca skórę korzenia w strefie włośnikowej, pełniąca funkcję okrywającą, chłonną (zwiększa powierzchnię pochłaniania wody) i wydalniczą
- Epichoria
- p. epizoochoria
- Epicotyl
- p. epikotyl
- Epiderma (epidermis)
- naskórek, zewnętrzna nabłonkowa warstwa skóry, skórka, tkanka okrywowa roślin (w części naziemnej ma budowę specyficzną dla sukulentów)
- Epifity
- porośla, rośliny nie zakorzeniające się w glebie, które osiedlają się na pniach, gałęziach i liściach innych roślin, wykorzystjąc je tylko jako miejsce przyczepu, ale nie będące ich pasożytami - substancje odżywcze pobierają z otaczającego środowiska (humusu, deszczu, powietrza). Epifity mogą też rosnąć na innych przedmiotach, skałach, ścianach wąwozu itp. (p. także epility)
W większości są to rośliny o cienkich zwisających pędach, składających się z często spłaszczonych (przypominających liście) członów, z których wyrastają korzenie powietrzne, np.Aporocactus, Epiphyllum, Hylocereus, Rhipsalis, Selenicereus
- Epigynyczny kwiat
- p. kwiat górny
- Epikotyl (epicotyl)
- część zarodka lub siewki powyżej liścieni, po wykiełkowaniu nasienia wytwarza pierwsze liście właściwe
- Epility (petrofity)
- rośliny naskalne, rosnące na powierzchni litej, nie zwietrzałej skały, wykorzystując cienką warstwę gleby na powierzchni (chomofity) lub w szczelinach skał (chasmofity). W przeciwieństwie do rosnących na skałach epifitów wykazują wytrzymałość na wysychanie i nasłonecznienie
np. Strombocatus disciformis
- Epitet gatunkowy
- drugi człon nazwy każdej rośliny, ktory określa przynależność gatunkową (np. ingens w nazwie Echinocactus ingens)
- Epityp
- nadtyp ?
- Epizoochoria
- (epichoria) jeden z typów zwierzęcopylności polegający na roznoszeniu (rozsiewaniu) nasion w wyniku przyczepiania się do powierzchni ciała zwierząt
- Esencjalizm (koncepcja typologiczna)
- kierunek w teorii i systematyce roślin(kaktusów) który polega na porównywaniu nowych roślin z typami gatunków już istniejących; różnice wskazywać miały na odrębność gatunkową okazu; stosowany m.in. przez Linneusza, Salm-Dycka, Backeberga
p. także nominalizm, kladyzm, ewolucjonizm
- et
- "i, też, oraz" - stosuje się wtedy gdy nazwa została opublikowana łącznie przez dwóch autorów
np. Melocacacus communis Link et Otto
(Link et Otto=Link and Otto= Link & Otto= Link i Otto)
podobnie: Buin et Bred., Britton et Rose, Lau et Weskamp, H.Friedr. et Rawl. i inne
p. także autor, ex, opis botaniczny
- et al.
- skrót od et alii (i inni) - stosuje się, gdy nazwa została opublikowana łącznie przez więcej niż dwóch autorów, cytowanie powinno być wtedy ograniczone do nazwiska pierwszego autora i słów et al.
np. Echinocereus kuenzleri Castetter et al. = Echinocereus kuenzleri Castetter, Pierce & Schwerin
- etiam v.
- skrót od etiam vice (patrz także) jako odesłanie do innego artykułu, książki itp.
- Etiologia
- p. wypłonienie
- Etiopia
- państwo w Afryce
wyst. Rhipsalis baccifera ssp. mauritana
- Eukaryota
- p. królestwo
- Eurytermiczne gatunki
- gatunki o szerokich granicach tolerancji cieplnej, p. stenotermiczne gatunki
- Eurytopowe gatunki
- gatunki znoszące bez szkody duże zmiany czynników środowiska (temperatura, wilgotność itp.) co sprzyja ich szerokiemu rozprzestrzenieniu, p. stenotopowe gatunki
- Ewolucjonizm
- kierunek w teorii i systematyce roślin(kaktusów), który zakłada równoważność dwóch procesów ewolucyjnych odgałęziania (rozdzielania się) taksonów (p. kladyzm) i ich stopniowej dywergencji (niezależnej ewolucji różnicowania się cech). Stosowana przez Buxbauma, Friedricha
p. także esencjalizm, nominalizm
- ex
- "następnie, zaraz po" przy podawaniu autorów opisu botanicznego stosuje się dla podkeślenia, że nazwa rośliny proponowana była przez jednego autora (ale opis był nieprawidłowy, np. niekompletny) a uzupełniona przez drugiego.
np. nazwa Parodia sanguiniflora Frič ex Brandt wskazuje, że roślina po raz pierwszy nazwana została przez A.V.Friča ale prawidłowy opis botaniczny podał Brandt
podobnie: Gymnocalycium nidulans Frič ex Backeberg
p. opis botaniczny, autor, nom.illeg., nom.inval.
- ex cult.
- następnie w hodowli
np. Gymnocalycium bicolor (Typ: F.Ritter 433 ex cult.)
- ex cult. coll.
- następnie uprawiany w kolekcji
- excl.
- skrót od exclusive z wyjątkiem, oprócz
- excl.descr. syn. omn.
- ?
- excl.type
- skrót od excludo type (z wyłączeniem typu),
np. Praecereus Buxbaum - syn. Monvillea Britton et Rose excl. type
oznacza, że rodzaj Monvillea jest synonimem (został włączony do) rodz. Praecereus z wyjątkiem rośliny typowej Monvillea cavendishii, która weszła w skład rodzaju Acanthocereus